Toen ik nog niet zo lang schilderde, vond ik het lastig als ik lelijke dingen maakte.
Als ik iets in mijn hoofd had, een bepaald gevoel wilde neerzetten, of een idee handen en voeten wilde geven, dan zag het er vaak niet uit zoals ik hoopte.
En inmiddels weet ik dat het logisch is als je het niet precies weet.
Dat het niet erg is als je eerste opzet helemaal niet is wat je in gedachten had.
Dat het niet uitmaakt of het een lelijk monster is.
* Bevrijding *
Eigenlijk is het juist een bevrijding als de eerste opzet van een schilderij nog lang niet is wat ik wil.
Omdat ik dan zonder nadenken, heel vrij, de volgende lagen kan opzetten.
Want als ik al verliefd ben op de eerste opzet, dan bevries ik, en durf ik niks meer te doen, bang om het te verpesten.
Maar is die eerste laag niet zo dierbaar, dan kan ik gewoon nieuwe vlakken en streken maken, erin krassen, en er weer overheen, net zo lang tot ik tevreden ben.
Hoe minder ik gehecht ben aan wat ik tot dan toe heb gemaakt, hoe gemakkelijker het is om gewoon door te gaan.
Het mooie is dat het werk daardoor heel gelaagd wordt, en dat je de lagen die wat verder naar onderen liggen, te zien krijgt, doordat je iets wegschraapt, of niet helemaal bedekt.
Ik zie de onderliggende lagen daarom ook niet als lelijk of fout, maar als schoonheid in wording. Ik denk ook niet: het wordt niks.
Daar begint het mee: vertrouw erop dat je alle tijd en mogelijkheden hebt om dingen te veranderen en dat je uiteindelijk een werk maakt waar je blij mee bent.
Het zijn de lagen die ervoor zorgen dat het werk interessant wordt en dat het eindresultaat heel veel mooie details en verrassingen laat zien. Kleine ontdekkingen die als het ware het verhaal van het maken van het schilderij laten zien.
Een beetje zoals de herinneringen aan gebeurtenissen in je leven. Ook niet allemaal even leuk en fraai, en soms ondergesneeuwd door nieuwe herinneringen, maar de kleine pareltjes, de dingen die we ervan hebben geleerd, of die ons een intense ervaring hebben gegeven, blijven voelbaar.
* Lelijk is goed *
Als je niet vaak schildert of iets maakt, dan voel je misschien de drang om meteen iets goeds neer te zetten. Maar als je jezelf toestaat om ‘iets lelijks’ te maken, zal je zien dat het uiteindelijk toch prachtige details bevat, waar je weer op kunt voortborduren.
Als je gewoon doorgaat, weghaalt wat je niet aanstaat, en nieuwe elementen toevoegt, dan kan er iets heel moois ontstaan, en krijgt je werk diepte.
Soms gebeurt het zelfs dat je, omdat je besloot om gewoon te accepteren wat er uit je handen kwam, meteen blij bent met wat je hebt gemaakt.
Dat zijn de kleine gelukjes.
* Zelf doen? *
Wil je ook ervaren hoe het is om kleine en grote gelukjes te ervaren, zonder je zorgen te maken over het tussen- of eindresultaat?
Pak een schetsboekje, alle pennen, potloden, krijtjes en misschien verf die je hebt liggen. En ga gewoon iets maken.
Als je geen schetsboek hebt, scheur een oude envelop open.
Als je verf hebt (misschien hobbyverf van je kinderen, of een restje latex van dat wandje in de keuken), pak die erbij, eventueel een penseel, maar met een sponsje kom je ook heel ver.
En spetter, teken, stempel en kras er lekker op los.
